Jeśli zalegamy z płatnościami przynajmniej przez 3 miesiące, mamy podstawę do ogłoszenie upadłości konsumenckiej osoby fizycznej. Upadłość konsumencka osoby fizycznej to szybki proces, który pozwala uwolnić się od długów i rozpocząć życie z czystą kartą.
Upadłość konsumencką może ogłosić osoba fizyczna, która straciła płynność finansową.
Upadłość konsumencka daje szereg korzyści osobie, która wystąpiła z wnioskiem o jej ogłoszenie.
Po pierwsze z mocy prawa zawieszeniu ulegają wszystkie postępowania sądowe dotyczące majątku upadłego i egzekucje komornicze prowadzone przeciwko takiej osobie. Komornicy nie mogą już podejmować czynności egzekucyjnych i nie trzeba się przez ten czas martwić sprawami sądowymi dotyczącymi majątku. Wszystkim tym zajmuje się w upadłości konsumenckiej wyznaczony przez sąd syndyk sądowy.
Po drugie upadłość konsumencka pozwala na ustalenie, przy wsparciu syndyka i zatwierdzeniu przez sąd, planu spłaty wierzycieli, zakresu takiej spłaty i terminu w jakim ma ona być dokonywana jednak nie dłuższego niż 36 miesięcy, co pozwala w szczególności wyrwać się z węzłów licznych egzekucji komorniczych. Plan spłaty jest ustalany przez sąd przy uwzględnieniu możliwości finansowych upadłego.
O tym w jakiej części długi zostaną umorzone orzeka sąd upadłościowy.
ZASADĄ JEST, ŻE MA TO MIEJSCE PO WYKONANIU PLANU SPŁATY WIERZYCIELI ALE W SZCZEGÓLNIE CIĘŻKICH SYTUACJACH SĄD MOŻE POSTANOWIĆ O ODDŁUŻENIU BEZ JAKICHKOLWIEK SPŁAT.
Umorzenie zobowiązań jest najistotniejszą korzyścią dla osoby w stosunku do której ogłoszona została upadłość konsumencka, ponieważ oznacza ono, że po zakończeniu trwającego kilka do kilkunastu miesięcy postępowania upadłościowego, OSOBA TAKA NIE JEST OBCIĄŻONA JUŻ ŻADNYMI DŁUGAMI.
Z tego powodu postępowanie o upadłość konsumencką określane jest przez prawników oddłużeniem, albo potocznie drugą szansą.
W okresie od ogłoszenia upadłości do zatwierdzenia planu spłaty wynagrodzenie jest potrącane przez syndyka na takich samych zasadach jakie dotyczą egzekucji komorniczej, a następnie pobrane w ten sposób środki są przeznaczane na koszty postępowania upadłościowego i spłatę wierzycieli. W okresie po ustaleniu planu spłaty dłużnik odzyskuje co prawda do dyspozycji całe wynagrodzenie jednak musi pamiętać, że dla osiągnięcia celu w postaci umorzenia konieczne jest wykonywanie przy pomocy tych środków planu spłaty.
TAK! Jeśli sąd upadłościowy stwierdzi, że sytuacja osobista upadłego jest tak zła, że w ogóle nie będzie on zdolny do wykonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wówczas sąd umarza jego zobowiązania bez ustalenia jakiegokolwiek planu spłaty! W ten sposób z oddłużenia mogą skorzystać nawet osoby, których z przyczyn obiektywnych nie stać choćby na symboliczną spłatę wierzycieli. Jeśli natomiast niezdolność do spłat nie ma ewidentnie charakteru trwałego wówczas sąd umarza jego zobowiązania pod warunkiem, że w terminie 5 lat ani taka osoba ani żaden jej wierzyciel nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty w związku ze zmianą sytuacji majątkowej upadłego.
Upadłość konsumencka jest to szczególny rodzaj postępowania sądowego prowadzony w stosunku do osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej, które stały się niewypłacalne.
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej pociąga za sobą szereg konsekwencji w sferze majątkowej konsumenta. Przede wszystkim konsument traci zarząd nad swoim majątkiem, który to zarząd przejmuje syndyk. Syndyk sporządza oszacowanie wartości majątku i oferuje go do sprzedaży. Syndyk może też wyłączyć poszczególne składniki majątku z masy upadłości i pozostawić je dłużnikowi są to te same przedmioty, które nie podlegają egzekucji komorniczej (art. 829 i następne kodeksu postępowania cywilnego). Syndyk będzie też dokonywać potrąceń z wynagrodzenia dłużnika i kumulować te środki z przeznaczeniem na spłatę wierzycieli i kosztów postępowania upadłościowego. Po sporządzeniu przez syndyka spisu wierzycieli i jego zatwierdzeniu przez sąd, sąd przystąpi do ustalenia planu spłaty wierzycieli i rozstrzygnie o umorzeniu zobowiązań upadłego czyli o tak zwanym oddłużeniu. Oddłużenie jest najistotniejszą konsekwencją upadłości konsumenckiej, która gwarantuje, że po wykonaniu planu spłaty (a w szczególnych sytuacjach nawet bez żadnych spłat) konsument zostanie zwolniony ze swoich zobowiązań, które nie zostały spłacone w toku postępowania.
Upadłość konsumencka jest to sformalizowane postępowanie sądowe inicjowane co do zasady na wniosek samego zainteresowanego, który stał się niewypłacalny – to znaczy trwale zaprzestał realizowania swoich wymagalnych zobowiązań. Prawo ustala, że z niewypłacalnością mamy do czynienia w przypadku gdy zaległości ze spłatą wymagalnych zobowiązań przekraczają okres trzech miesięcy. W toku tego postępowania dochodzi do ustalenia warunków spłaty wszystkich wierzycieli a w przypadku gdy ich spłata w całości nie jest możliwa do umorzenia niespłaconej części zobowiązań.
Brak majątku nie stanowi przeszkód do prowadzenia upadłości konsumenckiej. Koszty tego postępowania (z wyłączeniem kosztów wynagrodzenia za przygotowanie wniosku upadłościowego) pokrywa w takim przypadku Skarb Państwa. Mało tego – jeśli uzasadnia to sytuacja upadłego – sąd może w takim przypadku umorzyć wszystkie jego zobowiązań bez żadnych wcześniejszych spłat.
Obecnie na podstawie zmian wprowadzonych w marcu 2020 roku przy rozpoznawaniu wniosku o upadłość sąd sprawdza jedynie czy wnioskodawca stał się niewypłacalny, innymi słowy sprawdza jedynie czy istnieje zaległość w spłacie zobowiązań wobec co najmniej jednego wierzyciela, która przekracza trzy miesiące. Zmiana ta ma na celu ułatwienie dostępu do upadłości konsumenckiej, która z założenia ma być łatwo dostępnym sposobem oddłużania obywateli pozwalającym im na wyjście z szarej strefy i rozpoczęcie na nowo legalnej aktywności zawodowej.
Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej wszystkie wierzytelności są regulowane w toku postępowania upadłościowego. Ewentualne egzekucje komornicze ulegają zawieszeniu z mocy samego prawa, komornik nie może podejmować żadnych czynności egzekucyjnych a jeśli pobrał już jakieś kwoty, których nie przekazał wierzycielom musi je zwrócić syndykowi.
Podobnie jak w przypadku egzekucji komorniczych również działania wszelkiej maści windykatorów nie mogą być prowadzone po ogłoszeniu upadłości. Dzieje się tak dlatego, że postępowanie upadłościowe staje się jedyną możliwością zaspokojenia przez wierzycieli swoich roszczeń. Z naszego doświadczenia wynika, że od chwili, w której syndyk informuje wierzycieli o ogłoszonym postępowaniu, kończą się wszelkie nachalne telefony i domowe wizyty niekulturalnych a często wręcz agresywnych pracowników firm windykacyjnych. Próba dochodzenia przez nich roszczeń poza upadłością stanowi z ich strony poważne naruszenie prawa.
Własnościowe prawo do lokalu, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu lub domu jednorodzinnego oraz własność nieruchomości mieszkalnej to wszystko prawa rzeczowe, które w przypadku ogłoszenia upadłości wejdą do masy upadłości. Najkrócej mówiąc oznacza to, że zostaną one sprzedane przez syndyka w toku postępowania upadłościowego a uzyskane w ten sposób środki pieniężne posłużą do zaspokojenia wierzycieli.
Prowadzenie działalności gospodarczej – w formie jednoosobowej działalności gospodarczej lub jako wspólnik spółki cywilnej albo spółki osobowej – uniemożliwia ogłoszenie upadłości konsumenckiej, gdyż w tym przypadku konieczne jest przeprowadzenie upadłości na zasadach dotyczących osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Obecnie na skutek zmiany przepisów nie ma już żadnego okresu karencji jaki musi upłynąć od zakończenia działalności gospodarczej do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Wystarczające jest więc zakończenie działalności (lub odpowiednio wystąpienie ze spółki cywilnej/osobowej) i niezwłocznie można wystąpić z wnioskiem o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Upadłość konsumencką można ogłosić w przypadku niewypłacalności. Z niewypłacalnością mamy do czynienia wówczas gdy nastąpiło trwałe zaprzestanie regulowania zobowiązań pieniężnych, przy czym prawo przyjmuje, że z trwałym zaprzestaniem regulowania zobowiązań pieniężnych mamy do czynienia już gdy zaległości płatnicze przekraczają co najmniej dwa miesiące.
Upadłość konsumencka obejmuje kilka etapów. Pierwszy to przygotowanie wniosku o ogłoszenie upadłości. Wniosek składany jest na specjalnym formularzu. Samo złożenie wniosku nie pociąga za sobą jeszcze żadnych skutków związanych z ogłoszeniem upadłości. Rozpoznając wniosek (w zależności od sądu 1-4 miesięcy czasu) sąd ogłasza upadłość w tym momencie wszystkie postępowania sądowe i egzekucyjne zawieszają się a upadły traci zarząd majątkiem. Ustanawiany jest syndyk, który sporządza spis inwentarza wraz z oszacowaniem oraz listę wierzytelności. Po przedstawieniu listy wierzytelności sędziemu-komisarzowi zostaje ona zatwierdzona przez sąd syndyk wspólnie z sądem przygotowują plan podziału środków uzyskanych ze sprzedaży majątku upadłego (jeśli taki istniał) jednocześnie syndyk składa plan spłaty wierzycieli a sąd ustala plan spłaty określając jego długość oraz orzeka o umorzeniu wierzytelności w części, która nie zostanie spłacona.
Kredyt hipoteczny nie stanowi przeszkody w złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości. Zabezpieczona hipoteką nieruchomość wejdzie do masy upadłościowej i stanowić będzie przedmiot zaspokojenia wierzycieli. Wierzyciel hipoteczny zostanie w pierwszym rzędzie spłacony ze środków pozyskanych przez syndyka ze sprzedaży zabezpieczonej hipotecznie nieruchomości, poza tym jednym wyjątkiem postępowanie upadłościowe będzie przebiegało w takim przypadku jak każde inne postępowanie upadłościowe wobec osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej i skutkować będzie co do zasady umorzeniem niespłaconych wierzytelności (oddłużeniem). Oddłużenie może objąć również tę część kredytu hipotecznego, która nie zostanie spłacona w wyniku sprzedaży zabezpieczonej hipotecznie nieruchomości.
Sąd może – ale nie musi – odmówić sporządzenia planu spłaty lub umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli jeżeli (1) upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nie regulowanie wymagalnych zobowiązań, (2) w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań. Nawet jednak w przypadku zaistnienia, którejkolwiek z tych przesłanek sąd i tak może ustalić plan spłaty i zastosować umorzenie zobowiązań jeśli uzna, że przemawiają za tym względy słuszności i względy humanitaryzmu. Obie przesłanki są na tyle szerokie pojęciowo, że można założyć, iż nawet w takich sytuacjach upadły będzie mógł skorzystać z dobrodziejstwa postępowania upadłościowego jakim jest oddłużenie.